Türk Polis Eğitiminde Bir Dönem: Polis Liseleri Tarihçesi, Kapanışı ve Güncel Polislik Eğitim Sistemi

Türkiye Cumhuriyeti’nin emniyet teşkilatına nitelikli personel yetiştirme geleneği, köklü bir geçmişe sahiptir. Bu sistemin önemli bir ayağını oluşturan, ancak günümüzde aktif olmayan kurumlar arasında “polis liseleri” yer almaktaydı. **Polis liseleri**, lise düzeyindeki gençleri yatılı ve disiplinli bir eğitimle polislik mesleğine hazırlayan, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne (EGM) bağlı özel eğitim kurumlarıydı. Bu okullar, öğrencilere lise müfredatının yanı sıra temel polislik bilgileri, fiziki yeterlilik ve askeri disiplin odaklı bir eğitim sunarak onları Polis Akademisi’ne (o zamanki adıyla Polis Enstitüsü) giden yolda temelden hazırlardı. Polis kolejleri olarak da bilinen bu okullar, özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında polis teşkilatının amir kadrolarına kalifiye öğrenci sağlamakta kilit rol oynamıştır. Ancak Türk polis eğitim sistemi, zaman içinde değişen ihtiyaçlara, güncellenen hukuki düzenlemelere ve mesleki yeterlilik standartlarına uyum sağlamak amacıyla büyük dönüşümler geçirmiştir. Bu dönüşümler neticesinde, lise düzeyinde polis yetiştirme modeli aşamalı olarak sonlandırılmıştır. Bu makale, **polis liseleri**nin Türk polis eğitimindeki tarihsel yerini, bu kurumların kapanış sürecini ve günümüzde polislik mesleğine giriş yollarını (POMEM, PMYO, PAEM) detaylıca inceleyecektir. Polislik mesleğine adım atmak isteyenlerin lise sonrası mevcut seçeneklerini analiz edeceğiz.

Polis Liseleri (Polis Koleji) Tarihçesi ve Eğitimi

1. Kurumsal Yapı ve Eğitimin Niteliği

Ankara’da 1938 yılında kurulan Polis Koleji, **polis liseleri** modelinin en bilinen örneğidir. Bu kurumlar, öğrencilere lise diploması vermenin yanı sıra, polislik mesleğinin gerektirdiği disiplini ve fiziki dayanıklılığı kazandırmayı amaçlamıştır:

• **Yatılı ve Disiplinli Eğitim:** Öğrenciler, resmi üniformalarla yatılı olarak eğitim görmüş, sıkı bir askeri disipline tabi tutulmuşlardır.
• **Akademik ve Mesleki İçerik:** Normal lise derslerinin yanı sıra, atış, spor, temel hukuk ve polislik mevzuatına giriş gibi mesleğe hazırlayıcı dersler verilmiştir.
• **Polis Akademisi’ne Geçiş:** Bu okullardan mezun olan öğrenciler, genellikle o dönemin Polis Akademisi’ne (eski adı Polis Enstitüsü/Yüksekokulu) sınavsız veya özel kontenjanla geçiş yapma hakkına sahipti.

2. Polis Liselerinin Kapanışı

Türk Polis eğitim sisteminde köklü bir değişimi beraberinde getiren süreçte, **polis liseleri** (Polis Kolejleri) kapatılmıştır. Bu kapanışın yasal dayanağı ve tarihi şöyledir:

• Yasal Düzenleme: 27 Mart 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen 6638 sayılı İç Güvenlik Paketi kapsamında, Polis Kolejleri kapatılmıştır.
• Öğrenci Durumu: Kapanış kararı alındığında eğitimine devam eden öğrenciler, Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı diğer liselere nakledilmiştir.

Bu tarihten itibaren polislik mesleğine giriş, lise düzeyinde değil, üniversite mezuniyeti veya üniversiteye giriş (TYT/YKS) puanları üzerinden belirlenmiştir.

Günümüzde Polislik Mesleğine Giriş Yolları

Polis liselerinin kapanmasının ardından, Türkiye’de polis memuru veya amiri olmak isteyen adaylar için üç ana eğitim kurumu bulunmaktadır:

1. Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO)

Lise mezunlarının polis olabileceği tek resmi kurumdur. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Temel Yeterlilik Testi (TYT) puanı ile öğrenci alımı yapar. Eğitim süresi 2 yıldır ve mezunlar önlisans diploması ile polis memuru olarak atanır. PMYO’larda eğitim parasız, yatılı ve üniformalıdır.

2. Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM)

En çok polis alımı yapılan merkezlerdir. En az önlisans veya lisans mezunu adaylar arasından, KPSS puanı ile alım yapılır. Eğitim süresi 4 ila 6 ay arasında değişir ve mezunlar polis memuru olarak atanır.

3. Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM)

Komiser yardımcısı yetiştiren okuldur. Lisans mezunları arasından KPSS ve diğer sınavlarla seçilen adaylara komiserlik eğitimi verilir.

Sonuç ve Özet

Özetle, “polis liseleri” (Polis Kolejleri), Türk polis eğitiminin tarihinde önemli bir yere sahip olsa da, 2015 yılında kapatılmıştır. Dolayısıyla, günümüzde liseden mezun olarak doğrudan **polis liseleri**ne kayıt yaptırmak veya lise diplomasıyla polis olmak mümkün değildir. Polislik mesleğine adım atmanın temel yolu, Polis Akademisi’ne bağlı Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) veya üniversite mezuniyetinden sonra Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) üzerinden geçmektedir. Eğer polislik kariyerini hedefliyorsanız, lise eğitiminizi başarıyla tamamladıktan sonra YKS’ye hazırlanarak PMYO veya lisans eğitimi alarak POMEM/PAEM hedefine odaklanmanız önerilir. Bu yollar, günümüz polis eğitim sisteminin temelini oluşturmaktadır.