Enflasyon nedir sorusunu sormadan önce, enflasyon ne demek sorusunu cevaplamak gerekiyor. Enflasyon her şeyden önce ekonomik bir terimdir.

En basit anlatımıyla, piyasada dönen para miktarının artması sonucu, paranın değer kaybetmesi ve sabit fiyatlı bir ürünü edinebilmek için daha fazla para harcama olayıdır. Enflasyon konusu karışık gibi gözükse de, aksine karışık bir konu değildir. Hadi hep beraber enflasyonun derinliklerine inelim.

Enflasyon Nedir ve Enflasyon Artarsa Ne olur?

Enflasyon nedir sorusunun cevabını çok basit bir anlatımla verdik. Şu an, Enflasyon artarsa ne olur, enflasyonun ekonomiye tam anlamıyla etkisi nedir gibi soruları da duyar gibiyim. Enflasyon artarsa ne olur sorusunu gelin hep beraber cevaplayalım. Buna ilişkin çok basit bir örnek verelim: 

Saman Kasabası’nda 100 adet ekmek ve 100 adet Saman Lirası bulunmaktadır. Doğal olarak, en fazla kâr edilecek ve en doğru yöntem, 1 ekmeği, 1 lira karşılığında satmak olacaktır. Ancak, kralın canı sıkılıp kasabaya 100 adet Saman Lirası daha eklediğinde, satıcılar daha fazla kâr edebilmek için 1 ekmeği, 2 liraya çıkartıp dengeyi sağlayacaktır. Bu şekilde de enflasyon oranı artacaktır. Ancak kasabaya 100 ekmek daha ekleyip, stoğu 200 ekmeğe çıkartırsan tekrardan 1 lira olacaktır.  

Türkiye’de Enflasyon Kaç? 

Enflasyonnedir sorusunun cevabını öğrendik. Herkesin aklında bir soru: Türkiye’de enflasyon kaç?

Türkiye’de enflasyon son 20 yıldır sürekli yükselmektedir. Enflasyon Araştırma Grubu ise, enflasyonu hesaplamakla görevlidir. Araştırma Grubuna göre: Ülkemizin 2020 tarihinde enflasyon oranı %11.75’lerde seyretmektedir. Bu kişiden kişiye değişkenlik gösterse de, genel olarak bakıldığında yüksek bir sayıdır. Gelişmişlik düzeyi yüksek ülkelere baktığımız zaman, enflasyon %0.5 %1 sularında izlemektedir.

Enflasyon, Türkiye’de son 10 yıldır durmaksızın yükseliştedir. Enflasyonun yükselmesi, maddi bakımdan iş vereni de zor duruma sokacağından dolayı, işsizlik ve enflasyon doğru orantılıdır.

Enflasyon Türleri

Bunca bilgiyi vermemizin ardından, enflasyon nedir sorusunun cevabını kabaca bir tabirle, bütün kötülüklerin anası olduğunu söyleyebiliriz. Devletlerin ekonomisinin üstüne bir kara bulut gibi çöken enflasyonun türleri ikiye ayrılmaktadır.

Enflasyon oranı iki farklı şekilde hesaplanır: 

• Üretici fiyatı endeksi (ÜFE) 
• Tüketici fiyatı endeksi (TÜFE) 

Üretici Fiyatı Endeksi, kısaca ÜFE’nin anlamına bakacak olursak: Yıl içerisinde, yurt içine sunulan malların, üretici tarafından fiyat değişimleri baz alınarak hesaplanan enflasyon türüdür. 

Tüketici Fiyatı Endeksi, diğer adıyla TÜFE’nin anlamı ise: Tüketicilerin yıllık olarak yaptığı harcamaları, alım güçlerini kalem altında tutarak hesaplanan enflasyon türüdür. 

Bankalar ise bu enflasyonu avantajlı bir duruma çevirmek için, enflasyona dayalı konut kredisini çıkardılar. Kısaca anlatacak olursak: Faiz oranın, enflasyon oranına göre yukarı ve aşağı yönlü olarak iyileştirilmesi olayıdır. Bu durumda, banka ve müşteri adeta kumar oynamış oluyor.

 

 

 

Enflasyonun Zararları

Son yıllarda durmaksızın artan enflasyon, insanları kötü etkilemiş durumdadır. Vatandaşlar ise enflasyon hakkında bilgi edinmek adına internet üzerinden; enflasyon nedir gibi soruların cevaplarını bulmaya çalışıyorlar. Enflasyonun bu denli yükselmesi hayat kalitesini oldukça düşürdüğünden dolayı, bu gibi aramaların da popülerleştiğini görebilmekteyiz. Ülkemizeenflasyonun zararları oldukça dokunmaktadır. Hadi gelin onları birlikte sıralayalım:

• Enflasyonun getirdiği en büyük ve ana sorun, döviz kurlarında artış, diğer bir deyişle paranın değer kaybetmesidir. Paranın değer kaybetmesi diğer birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Döviz kurlarındaki bu hareketlilik, kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayı da etkilemektedir. 15 yıl içerisinde ilk defa asgari üret 300$’ın altında düşmüştür.
• Üst başlıkta da belirttiğim gibi, paranın değer kaybetmesi iş vereni bir hayli zor duruma sokuyor. İş veren, ekonomi zincirine tutunabilmek için çalışanları için asgari ücreti uygun görüyor ve eleman sayılarını kısıtlıyor. Bu da halk açısından yıkıcı bir buhrana sebep oluyor. Bugün ülkemizde işsizlik bir hayli fazladır.
• Yine yukarıdaki iki eksikliğin doğurduğu bir sorun olan insanların alım gücünün düşmesi. İşsiz halk ve üretmeyen bir ekonominin doğurduğu sorunların en başında gelir.

Enflasyondan bahsettik. Enflasyon nasıl düşer sorusunu havada bırakmak olmaz. Yukarı yönlü olarak durmadan değişen enflasyonu düşürmenin tek yolu üretmekten geçer. Dışa bağımlı bir ekonomi, dış ülkelere karşı savunmasız bir ekonomidir. Sanayi, tarım ve hayvancılıkta kendi kendine yetebilen ülkelerde, enflasyon sıfır oranlarındadır.

Enflasyon, Latinceden dilimize geçen, “şişme” “şişirilme” anlamları taşıyan bir söz öbeğidir. Enflasyonu soğutmanın yolu ülkeye yabancı para girişi sağlamaktır. Yabancı para girişi ise üretim ve ihracattan geçmektedir. Bu bilgilerle beraber, enflasyon karmaşasının, görüldüğü gibi karmaşık değil, karmaşık gibi gösterilmeye çalıştığını sizlere göstermiş bulunuyorum.